|
|
İCİKLERDE KULLANILAN BAZI SÖZCÜKLER VE
ANLAMLARI
SÖZCÜK ANLAMI
-A-
Aa: Hayır
Aba: Abla
Abdaslık: Apdeslik
Abdılla: Abdullah
Abıla : Görümce
Acar : Şişman
Acır: Acur
Aga: Abi
Akadeş: Arkadaş
Akırebe: Akraba
Al: Gelin duvağı
Alaçık: yarım yuvarlak çadır
Alaama: Ağlama
Alama: Kavgada kullanılan taş
Alat : Ahlat
Alık: Çamaşır önlüğü
Alma Elma
Amat : Ahmet
Amıt : Armut
Ana : Anne
Akbakan: Saf kişi
Andık : Sırtlan
Angare: İmece
Apa : Arpa
Ar: Hayvan yemliği
Ark: Sulamada su yolu
Asya: Asiye
Aş: Yemek
Aşa : Ayşe
Aşam : Akşam
Avlaa: Tarla çevresine dizili ağaç dalları
Azzat: Küçük palamut ağacı
-B-
Babıç : Ayakkabı
Bacca : Bahçe
Badılcan: Patlıcan
Balambırt: Palamut
Balı: Pahalı, iple bağlama
Balle: Balya
Bamak: Parmak
Bar : Bahar
Bazlambeç: Bazlama ekmeği
Begir : Beygir
Bırçak: Burçak
Biberenarı: Nispeten
Biz: Ağaç saplı çivi
Bocca: Bohça
Bostan: Kavun karpuz tarlası
Boyunduruk: Öküzleri sabana bağlama aracı
Böbe : Biber
Böğelek: Sığırları koşuşturan bir çeşit sinek
Bön: Bugün
Böyük: Büyük
Buyde: Buğday
Buynuz: Boynuz
-C-
Camı: Cami
Cıba : Çocuk
Cıbık: Çubuk
Cimiri: Cimri
Cingen: Çingene
Civci : Civciv
Cizme: Çizme
Cumaşamı: Perşembe
-Ç-
Çabık: Çabuk
Çağıl: Taş yığını
Çaltı: Bir çeşit dikenli ağaç
Çameşir: Çamaşır
Çanak: Tabak
Çandırma: Jandarma
Çapıt: Bez parçası
Çaşamba: Çarşamba
Çebiş: Bir yaşındaki oğlak
Çeçi: Çerçi
Çekirgek: Çekirdek
Çemkirme: Kavgaya tahrik etme
Çente: Çanta
Çeşni: Sulamasız bahçe, bostan
Çetmi: Gözü açık
Çılk: Bozuk yumurta
Çına: Çınar
Çırpı: Kesilmiş ince ağaç dalı
Çilbir: Yular zinciri
Çoba: Çorba
Çobansalık: Satılan maldan çoban hakkı
Çömnek: Çömlek
Çul: Kıl kilim
-D-
Dabanca: Tabanca
Daklı: Tatlı
Dalık: Dişi köpeğin eşleşme zamanı
Davıl : Davul
Davşan: Tavşan
Dede : Büyükbaba
Deeze : Teyze
Deke : Teke
Dekedombalak: Takla atmak
Demen: Değirmen
Des : Ders
Dereye konma: Çamaşır yıkama
Dığan: Tava
Dıydıy: Sivrisinek
Dirgen: Çatala benzer harman aracı
Domata: Domates
Durna : Turna
Dümbelek: Darbuka
Düven: Döğen
Düvlek: Kavun
Düvün: Düğün
-E-
Ebe : Babaanne veya anneanne
Efe: Seymen, gelinin kayını
Efebaşı:: Düğünde seymenlerin yöneticisi
Ekek: Erkek
Elbakıç: Körebe oyunu
Ellik: Orak biçmede parmak koruyucu
Emmi: Amca
Engasdan :Şakacıktan, mahsustan
Erek: Hayvanların güneşten korunma yeri
Erelti: Güvensiz yapılan iş
Eren: Ölü evinde topluca yenen akşam yemeği
Eriç: Kalın yün çorap ipi
Erilce: Eşeklere zarar veren bir çeşit sinek
Esger : Asker
Eşi gulak: Kuzu kulağı
Eşi: Ekşi
Eşşek : Eşek
Eviçerek: Ailecek
Eyef : Sabanı boyunduruğa bağlama aracı
Eynal: Baş orakçı
Ezen : Ezan
Ezi: Köşe
-F-
Fâdîma: Fadime
Fara: Fare
Farık: Faruk
Fari: Fahri
Fasille : Fasulye
Fayıt : Faik
Fişferme: Tahrik etme
-G-
Gabak: Kabak
Gabeç: Dalları kesilmiş ağaç
Gaçak: Kaçak
Gadeş: Kız sadıcı
Gaga : Karga
Gaggaz: Kahkaha ile gülen
Galbır: Kalbur
Galle: Sincap
Gama: Kama
Gan: Kan
Gar : Kar
Garakelte: Kertenkele
Garışdırgeç: Fırında ateş karıştırıcı
Gart: Yaşlı koç, yaşlı teke
Gartal : Kartal
Gat: Doldur
Gatme: Katmer
Gavanaz: Küçük testi
Gavak: Kavak
Gaval : Kaval
Gavın : Kavun
Gayva: Kahve
Gazan: Kazan
Gazık: Kazık
Ge : Gel
Gebe: Hamile
Geçi : Keçi
Gelcir: Toprak ayran kabı
Gırnata: Kılarnet
Gız: Kız
Gire: Pazar
Giretesi: Pazartesi
Goç : Koç
Golan: Eşek kuşağı
Gomşu Komşu
Gossak: Dişi koyunların eşleşme zamanı
Gov: Dedikodu
Govetli: Kuvvetli
Goyun: Koyun
Göbelek: Soğan erkeği
Göcen: Tavşan yavrusu, son orakçı
Gönek: Uzun kaput atlet
Göveri: Bahçe, bostan
Göze: Çok seyrek kalbur
Gulak: Kulak
Gumru: Kumru
Gurk: Kuluçka tavuk
Gursak: Mide
Gurt : Kurt
Gusülâne: Banyo
Guzu : Kuzu
Gürdük: Dişi kedilelerin eşleşme zamanı
Güvey: Damat
-H-
Haba: Haber
Hacana: Aracı kadın
Hacca : Hatice
Halal: Helâl
Haman: Harman
Haranı: Tencere
Hataa: Döşenmiş odun yığını
Hayrat: Hayır için ayrılan
He: Evet
Henteri: Gömlek
Hinci: Şimdi
Hirtmak: Kelek
-I-
Ibırık: İbrik
Ilaf : Yulaf
Ildız: Yıldız
Irado : Radyo
Irak: Uzak
Iscak: Sıcak
Istıyka: Sıdıka
Iva : Baba
-İ-
İbiram: İbrahim
İleyen: Leğen
İneşbe: Reçber
İrcep: Recep
İremizi: Remzi
İsmel : İsmail
İntizar: Beddua
İstirpe: Kiprit
İzinneme: Resmi nikah
-K-
Kaltak: Orospu
Kapız : Karpuz
Kara küllük: Harman kalıntısı
Katık: Çökelek
Keç: Armut çöpü
Kele: Boğa
Kepet: Kapat
Kesik: Köye yakın tarla
Kezek: Köy sığırlarının toplanarak sırayla güdülmesi
Kirkit: Halı ve kilim dokuma aleti
Kirman: İp eğirme aleti(Kirmen)
Kes: Çok kalın saman
Körkuş: Serçe
Kösnük: Dişi eşeklerin eşleşme zamanı
Köstek: Hayvanların ön ayaklarını bağlama
Küççük: Küçük
Kür: Böğürtlen
-L-
Lele: Lale
Lelek : Leylek
Len Kadının kocasına hitabı
Lüle: Sigara ağızlığı
-M-
Malama: Dövenle sürülmüş harman
Manta: Mantar
Marıl : Marul
Mediven: Merdiven
Memet: Mehmet
Meram: Meryem
Mevlit: Mevlüt
Mındar: Kesilmeden ölen hayvan(eti yenmeyen)
Mısdava: Mustafa
Mısdavali: Mustafa ali
Mısır : Hindi
Mısmıl: Eti yenen hayvan
Minara: Minare
Mommer: Muammer
Mommet: Muhammet
Muşmula: Döngel
Mücüde: Müjde
Mürdük: Bir çeşit mercimek
-N-
Nacak: Balta
Narasın: Yok
Neceti: Necati
Nenni: Ninni
Neslan: Neslihan
Nezif : Nazif
Noot : Nohut
Nori : Nuri
Norya : Nuriye
Nozul : Övendere ucundaki çivi
Nur: Lor
Nurla : Nurullah
-O-
Oğulmak: Ağlarken sesi kısılma
Okarı: Yukarı
Olak : Oğlak
Olan: Oğlan
Olduruk: Toplu haldeki küçük çam ağaçları
Orak: Ekin biçme aracı
Oran: Orhan
Oyuk: Bostan korkuluğu
-Ö-
Öküzarabası: Kağnı
Ölen : Öğlen
Öngüsügün :Önceki gün
Öretmen: Öğretmen
Örük :At ve eşek bağlama bağlama zinciri
Öveç: Üç yaşındaki koç, teke
Övek: Üveyk
Övendere: Öküzler için ucu çivili değnek
Öz: Ev tabanına konulan uzun kalın kalas
Özgee: Rüzgâr
-P-
Paçal: Palamut tınazı
Palas : Keklik yavrusu
Palas pandır: Alel acele
Penir: Peynir
Pelfan: pehlivan
Perese: Çörçöp
Pesamat: Peksimet
Peşembe: Perşembe
Pıransa: Pırasa
Pırtı: Nişanlı kıza alınan eşya
Pısandere: Yüklük altı boşluğu
Pısat : Elbise
Piyna: Pıynar
-R-
Rat: Rahat
Res: Rest
-S-
Sabı: Sahibi
Sadeç: Sadıç
Sadeyağı: Tereyağı
Saksak: Tütündeki yapışkan
Samsak: Sarımsak
Sandale: Sandalye
Saneç: Ocaklık sıva toprağı
Saveş: Savaş
Seme: Ağır canlı
Seç : Samandan ayrılmış tahıl
Sefebirlik: Seferberlik
Semee: Semer
Setere: Ceket
Sevle : Boyunduruk çubuğu
Sevli: Selvi
Seyman: Seymen
Sıvama: Sulama bostan
Sikke :Örük ucundaki yere çakılan kazık
Sonbar: Sonbahar
Sovan : Soğan
Söbe : Elips şeklinde olan
Söle: Söyle
Söngüç: Köy fırını süpürme aracı
Söven : Avlaa için kazık
Sövüt: Söğüt
Sübek : Mısır koçanı, bebek beşiği şiş borusu
-Ş-
Şeke: Şeker
Şemşiye: Şemsiye
Şer: Belâlı
Şerban: Şehriban
Şerfali: Şerif ali
Şeri: Şehri
Şevteli: Şeftali
-T-
Tara : Ucu kıvrımlı satır
Tal: Palamut ağacı
Tala : Tarla
Tarna : Tarhana
Tatmak: Baş örtüsü, sarık bezi
Tattababıç: Takunya
Tavık : Tavuk
Tavlaa: Dağdaki dam
Tekesek: Dişi keçilerin eşleşme zamanı
Telik: Terlik, Fes
Tes: Hayvan gübresi
Teştiman: Bekçi, korucu
Tınaz: Sürülerek yığılmış harman
Tırfan: Tırpan
Tırkaz: Kapı arkası mandalı
Tille: Urgandan eşek özengisi
Tirki: Harman sürmede öküz pislik kabı
Toklu: Bir yaşındaki kuzu
Toom : Tohum
Toruş: Köpek adı
Tosbağa: Kaplumbağa
Tosun(kele): Boğa
Tozak: Çok ince saman
Tuluk: Ayran tulumu
-U-
Urba: Elbise
Urkuya: Rukiye
Uslu: Sakin, terbiyeli
Uyunuk: Ağır canlı
-Ü-
Ürsüm: Gelenek, görenek
Ürüsdem: Rüstem
Ürya: Rüya
Üsen : Hüseyin
Üşek: Vaşak
Üşengeç: İsteksiz
-V-
Va : Var
Vakıt: Vakit
Vasda: Vasıta
Vurma: Hurma
-Y-
Yaba altı: Saman yükleme aracı
Yaba : Harman savurma aracı
Yal: Köpek yemeği
Yalak: Tavuk su kabı
Yalık: Mendil
Yamır: Yağmur
Yannız: Yalnız
Yaplı: Yavuklu, Nişanlı
Yassı : Yatsı
Yaşmak: Beyaz tülbent
Yemiş: İncir
Yeni: Hafif
Yımırta: Yumurta
Yimek: Yemek
Yosif : Yusuf
Yözek: Oynak
Yuka: Yufka
-Z-
Zağa : Zağar
Zebil: Sefalet içinde
Zedeli: Kaysı
Zenne: Kadın
Zer : Zehir
Zera: Zehra
Zıpır: Ayı
Zina: Babası belirsiz
Zini: Sini
Zopa : Sopa
Zübbe: Kızları rahatsız eden